به نام ايزد بخشاينده
توضيح كلي
درود دوباره بر دوستان گل , امروز ميخوام درباره ي يكي از افتخار آور
ترين اقوامي كه در ايران ميزيستند و اكنون هم هستند بنويسم يعني ماد ها اين
قوم در حدود 3000 سال پيش همراه قوم هاي ديگر اريايي وارد ايران شدند و در
غرب ايران به سكونت پرداختند .
زبان مادي
ماد ها ها داراي يكي از مهم ترين زبان هاي ايراني به نام زبان مادي يا
medean كه اين زبان ريشه ي زبان هاي زازاكي (ديلمي ) , گيلكي , اذزي ,
مازندراني , كردي و بلوچي است و در هر جا كه اين زبان ها رايج است اجداد
مردمان انجا ماد اند به خصوص زازاكي كه اكنون در تركيه هم در بعضي جاهايش
صحبت ميشود .
در زمان ورود اريايي ها قسمت هايي كه به حكومت ماد ها در امده بود يعني
غرب ايران شامل قسمت هايي از اذزبايجان و كردستان كرمانشاه به دستور ماد
ها زبان مادي زبان رسمي انان گرديد .
ما هيچ كتيبه اي كه براي زمان حكومت دوران ماد باشد نداريم و تا به حال فقط
يك كتيبه داريم كه بر ميگردد به دوران قبل از هخمنشيان , اين كتيبه را در
محدوده ي سكونت ماد ها در قسمتي به نام اكدي پيدا كرديم كه احتمال دارد
كه در قرن 8تم نوشته شده باشد اين كتيبه به خط ميخي است ولي هيچ نام مادي
اي در ان يافت نشده است , به همين دليل ما چيز زيادي از دستور زبان و
مشخصات اين زبان نميدانيم ولي در نوشته هاي پارسي كهن به آن اشاره هايي شده
است ضمناً كلمه هاي كتاب اوستا بيشتر به زبان مادي بر ميگردد تا پارسي كهن
و ترك ها هم كه ميگويند زرتشت ترك بوده چون از كلمه هاي تركي استفاده كرده
اند در اشتباه اند در واقع از كلمه هاي مادي استفتده ميكنند كه امروزه
هنوز در مان شما ترك ها رايج است و اينم بگم كه دين زرتشت را ترك ها به ما
معرفي نكردند بلكه ماد ها كه از ايراني تبار ها بودند به پارس ها و پارت و
كلا ايراني ها معرفي كردند ....
واژه ها و اريايي بودن ماد ها
ری از مورخان باستان، به صراحت، مادها را «آریایی» خواندهاند.
[۳][۴][۵].
واژگان بازمانده از گویش مادی [مانند: Farnah (= فر)؛ Paradayda (=
پردیس)؛ Vazraka (= بزرگ)؛ Vispa (= همه)؛ Spaka (= سگ)؛ Mitra (= مهر)؛
Xshayathia (= شاه)]
[۶] [۷]؛
[۸]
در زبان پارسی باستان، و نیز تصریح «استرابون» به «آریایی» بودن زبان
مادها و پیوند و همسانی آن با زبانهای پارس و بلخ و سغد و سکاها
[۹] [۱۰] و نیز کلام داریوش بزرگ ـ که زبان مادها و پارسها را در یک گروه قرار میدهد
[۱۱]، نشانهٔ از «آریایی» بودن زبان مادهاست.
تصرف سرزمين ماد ها توسط اشوري ها
در 844 پيش از ميلاد اولین اشاره تاریخی به این منطقه در کتیبهای نبشته شده که در سال ۸۳۷ قبل از میلاد با حمله
شلمنصر سوم به منطقه پارسوا برای تسخیر قسمتی از حکومت
ماد
بودهاست . در كتيبه ها گفته شده شلمنصر سوم از شرق به سرزمين ماد ها حمله
كرده لشكريان او پس از گذشت از كوه زاگرس به سرزمين ماد ها وارد شدند و
دام هاي انان را از جمله گوسفند ها و شتر هايشان را غارت كردند و شهر
هايشان را ويران كردند , و راهش را ادامه داد تا رسيد به نزديكي هاي سفيد
رود و در انجا حكومت
گيزيل بوندا
را سرنگون كرد اداد نيناري III نيز اين كا را ادامه داد و وقتش را به تصرف
سرزمين هاي مادي پرداخت و اين سرزمين ها هلان شامل زنجان قزوين و همدان
هستند .
مجسمه شلمنصر سوم
انقلاب ماد ها عليه اشوري ها
اشوري ها در ان زمان شمال اسيا را به مدت 512 سال اشغال كرده بودند ماد ها
براي شورش خود را مجهز كرده و با شجاعت و دلاوري فراوان به نبرد با اشوريان
رفتند و پس از موفقيت و كسب ازادي ماد هاي مناطق ديگر هم به شورش پرداختند
و به اين ترتيب به ازادي خود رسيدند تا اينكه دياك ان ها را جمع كرد و
اولين پادشاه ماد شهرت يافت.
كتيب اي از شلمنصر سوم
اولين پادشاه ماد ها
دياكو اولين پادشاه ماد ها بود كه توانست ماد ها را در يك منطقه جمع كند و
بر انها به تنهايي حكومت كند و هم اكنون قوم هايي كه زماني دياكو بر انان
حكومت ميكرد به 6 دسته ي Busae , Paretaceni , Struchates Arizanti , Budi ,
Magi تقسيم ميشوند .
متاسفانه نام هاي پارسي اين قوم ها را پيدا نكردم .
به قدرت رسيدن و تشكيل امپراطوري
دیاکو بنیانگذار ایران و نخستین پادشاه سرزمین ماست
دولت
ماد یکی از سه تیره آریایی ( ماد، پارس و پارت ) فلات ایران است در سال
۱۳۳۲ پیش از تاریخ خورشیدی بود . مردم ایران دياكو را به پادشاهی برگزیدند.
شاهنشاه دیاکو همدان ( هگمتانه ) را به پایتختی خود برگزید و در آن بر روی
تپهای، هفت دژ تو در تو ساخت و هر یک را به رنگ ویژهای در آورد.دیاکو ۵۳
سال بر ایران فرمانروایی کرد او توانست اتحادی تاریخی بین تیره های مختلف
نژاد آریایی ایجاد نماید در
سال 700 پيش از ميلاد حكومت ماد ها به قدرت رسيد و با سه كشور همسايه
يعني بابل سوريه و مصر متحد شدند اين 4 كشور تبديل به 4 قدرت اصلي شرقي شدند , اتحاد با بابل باعث شد تا ماد ها بتوانند نینوا
پايتخت اشوري ها را در سال 612 پيش از ميلاد به تصرف خود در اورند به همين
ترتيب ماد ها توانستند سرزمين خود را يعني از شمال شرقي تا
رود قزلایرماق (بلند ترين رود تركيه ) تا اناتولي و درياي سياه گسترش بدهند تا اينكه كورش بزرگ توانست با زيركي خودش ماد ها را شكست دهد و به حكومت برسد .
قصر دياكو
دیاکو ابتدا توانست 7 طایفه قوم ماد را با هم
متحد کند ، وی سپس به عنوان رهبر و قاضی آن 7 طایفه انتخاب شد که این
مساله در سال 701 قبل از میلاد مسیح اتفاق افتاد. پس از 7 سال رهبری در بین
این 7 طایفه، وی از طرف مادها ، پارسها و پارتها به عنوان پادشاه ایران
انتخاب شد و به همين ترتيب دیاکو در (۷۲۸ پ.م.) به شاهی رسید و شهر همدان (هگمتانه آنروزگار) را
پایتخت خویش قرار داد. وی دستور ساخت هفت دیوار تودرتو و استوار را در
همدان داد که درون این دیوارها باغ و بیشه و بوستان فراوانی پدید آوردند.
این سازه شگفتانگیز پایتخت ایران آن روزگار بود.
دیاکو ۵۳ سال يعني تا
و تا سال 656 قبل از میلاد مسیح پادشاهی کرد. مدت زمانی پس از شکست دیاکو از
سارگن دوم شاه
آشور، فرزند و جانشین او، فرورتیش يا فرهاد ، قدرت رهبری رابه دست گرفت و در برابر آشوریها به پا خاست
.
ماجراهای به قدرت
رسیدن دیاکو در کتاب تاریخ هرودوت آمده است. دیاکو پسر کیاکسار (کسی که
میتواند خوب نشانهگیری کند) و کیاکسار نام پدرش دیاکو را بر فرزند گذاشته
بود .
فرهاد پسر دیاکو و دومین پادشاه ایران بود و بین سالهای 665 قبل
از میلاد تا 633 قبل از میلاد حکومت کرد. مانند پدرش ، فرهاد هم جنگ بر
علیه آشوریان را آغاز کرد اما متاسفانه شکست خورد ، به دست آشور بنی پال
افتاد و به دست او کشته شد. جانشین فرهاد ، کیاکسار نام داشت او ارتش ماد
را تجدید سازمان و نوسازی کرد و با نَبوپَلَّسَر شاه بابل متحد شد. برای
استوارسازی این اتحاد، دختر کیاکسار به نام امتیس به همسری پسر نبوپلسر
یعنی بختالنصر دوم درآمد. امتیس از زندگی در جلگه میانرودان دلگیر شد و
برای کوههای بلند همدان و ایران دلتنگی بسیار کرد. از این رو بُختالنصر
دوم به عنوان هدیه برای همسرش دستور ساختن باغهای معلق بابل را داد تا
بلندای دیوارهای آن برای امتیس حکم کوهساران را داشته باشد.

کیاکسار در
جوانی، شکست پدرش، فرهاد را در برابر آشوری ها دیده بود و از آن درس عبرتی
آموخته بود. او فهمید که برای مقابله در برابر آشوریان، می بایست نیروی
نظامی مجهزی تشکیل دهد. زیرا سربازانی که رؤسای زمین دار جمع آوری می کنند،
هرگز از عهده ی سپاه منظم بر نمی آیند. از این رو، بر آن شد که سپاهی
رزمی، مانند آشور، بنا کند. این نیرو، مجهز به تیر و کمان و شمشیر و سواره
نظام ماهر بود.
کیاکسار با این نیروی نظامی، به سوی نینوا حرکت کرده، آن
شهر را محاصره کرد. اما پس از مدتی، به او خبر رسید که سکاها، به ایران
هجوم آورده اند. او دست از محاصره برداشت و به مقابله با آنان شتافت.
کیاکسار ، در شمال دریاچه ی ارومیه، نبردی سخت با آنان کرد و از آنان شکست
خورد. سکاها، 28 سال بر سرزمین ماد تسلط یافتند و کیاکسار، در این مدت،
مطیع آنان بود. سکاها، شهر سقز را بنا کردند و آن شهر را پایتخت خود قرار
دادند.
با گذشت زمان ، کیاکسار ، تصمیم به بیرون راندن سکاها گرفت. او،
فرمانده ی سکاها و سردارانش را به یک میهمانی دعوت کرد و همه ی آنان را
یکجا مسموم کرد. سپس، لشکریان سکاها را از سرزمین ایران بیرون راند.

چون
از این جهت، آسودگی خاطر فراهم شد، کیاکسار برای بار دوم، تصمیم به نابودی
آشوریان گرفت. او و نبوپلسر توانستند با همیاری، امپراتوری آشور را
درهمشکسته و پایتخت آن یعنی شهر نینوا را در ۶۱۲ پ.م فتح کنند. ساراگوس،
چون در برابر ایرانیان و آشوریان، تاب مقاومت نیاورد، خود و خانواده اش را
در آتش، سوزاند. سپس، شهر نینوا، با خاک یکسان شد و دنیا از جنایات دولت
ستمگر آشور، رهایی یافت.

پس از این پیروزی ، ایرانیها میان رودان ( بین
النهرین) ، ارمنستان و بخشهایی از آسیای صغیر و بخش شرقی رود قزل ایرماق را
نیز ضمیمه امپراطوری خود کردند. در این شرایط رود قزل ایرماق به عنوان مرز
بین امپراطوری قدرتمند ایران و سرزمین لیدیه شد. جنگ معروف بین ایرانی ها و
لیدی ها که با نام جنگ قزل ایرماق معروف است ، در 28 ماه می 585 قبل از
میلاد مسیح ، به دلیل کسوف ناگهانی پایان یافت.
کیاکسار پس از این که
جنگ با پیروزی پسرش ، آستیاگ به پایان رسید از دنیا رفت. آستیاگ مرزهای
ایران را تا اروپا گسترش داد او پدربزرگ مادری کوروش هخامنشی بود.
پوشاك ماد ها
ميگويند كه پارس ها و مادها تقريبا پوشاك يكساني داشته و فرق كمي بين نحو لباس پوشيدن انان بوده .


ماد هاي امروزي
همان طور كه ميبينيد لباس هاي حكاكي شده با لباس هاي اين مردم كردي و
اذرباياني بسيار نزديك است چون ماد ها كفش هاي بوت مانند بوت هايي كه در رقص هاي اذربايجاني ميپوشند و كلاه هاي خاص داشتند
مانند عكس هاي زير .
اذربايجاني ها و كرد ها




كفش هاي رقص سنتي اذربايجاني ها كه زماني ماد ها ميپوشيدند ....
خوب اينم از ماد ها خيلي براي اين پست زحمت كشيدم اميد وارم خوشتون بياد و
مثل همون پارس ها اگر چيز جديدي و جالبي درباره ماد ها پيدا كردم ان را به
اين پست خواهم افزود و تا پست بعد كه درباره پارت ها باشه بدرود و يادتونم
نره نظراتون بزارين .